Nasza mapa świata
Czytanie, podobnie jak słuchanie, jest niezwykle istotne dla poszerzania naszych horyzontów, dla pogłębiania i dojrzewania naszych myśli i perspektyw, dla zrozumienia złożoności oraz prostoty naszych codziennych spraw. Co czytać, aby wzrastać, unikając zatonięcia w nawale książek?
Gdy ludzkość zaczęła zapisywać maksymy swoich uczonych, kodyfikacje zwyczajów i praw, historie wydarzeń, które tworzyły poszczególne ludy… narodziło się czytanie. Do tego czasu kultura – a dokładniej kultura związana z ludzką duszą, kultura duchowa – przekazywana była tylko w formie ustnej: to, co ludzie przechowali w swej pamięci, było przekazywane następnym pokoleniom, jak wartościowa mapa świata czy pochodnia pośród ciemności.
Do dzisiaj słuchanie pełni fundamentalną rolę w naszym życiu: ułatwia pierwszy kontakt z językiem, któremu nadaje kształt, ale przede wszystkim umożliwia dialog, który jest jednym z włókien życiowej tkanki. Aby jednak umiejętnie słuchać i prowadzić dialog, niezbędne jest czytanie. Dlatego właśnie czytanie zajmuje miejsce nie do zastąpienia w kulturze: pamięć ludzkości jest dziś także, w dużym stopniu, słowem pisanym, jakby listem, który czeka na dialog z czytelnikiem.
Zwróć uwagę
Czytanie i słuchanie jest niezwykle istotne dla poszerzania naszych horyzontów, dla pogłębiania i dojrzewania naszych myśli i perspektyw, dla zrozumienia złożoności i jednocześnie prostoty naszych codziennych spraw… Nasza zdolność do zwracania uwagi jest bardzo ważna. Środki masowego przekazu, media społecznościowe czy operatorzy sieci komórkowych zaciekle konkurują o naszą uwagę, która jest ich najcenniejszym kapitałem. Nadmiar reklam powoduje fragmentację informacji i zakłócenie naszej uwagi. Taka zakłócona uwaga nadal jest bardzo pożądana dla rozwoju i korzyści tzw. koncernów Big Data (olbrzymie firmy w branży komunikacyjnej). Jednak nas takie działania mogą zubażać wewnętrznie jako ludzi. W obliczu tego dynamicznego rozproszenia zdolność zwrócenia uwagi na rzecz, książkę czy rozmowę ma w sobie ogromny potencjał.
Słowo legere z łaciny oznacza zbierać, gromadzić. Umiejętność czytania to w rzeczywistości coś więcej niż tylko nadawanie brzmienia literom: to umiejętność refleksji, poznawania samego siebie, a także odczytywania sytuacji i ludzi. Ten niezwykły dialog, którym jest kultura ludzka, żywi się właśnie tymi umiejętnościami.
Niestety, współczesne tempo życia powoduje, że osoba o przeciętnym poziomie kultury stopniowo przestaje czytać. Często przez wiele tygodni, a nawet miesięcy nie znajduje czasu na książkę. W związku z tym swoją mapę świata, która mogłaby być trójwymiarowa, zaczyna ograniczać do rozmazanych konturów. A dialog z innymi, dzięki któremu może spostrzegać ogromną skalę niuansów rzeczywistości osobistej i społecznej, sprowadza do czterech podstawowych kolorów. Taką skalą ciężko przyczynić się do poprawy świata, w którym żyjemy.
Luis Ramoneda, Carlos Ayxelà
Tłum. Ewa Senkowska